Dengue op reis: mijn ervaring en hoe kun je muggenbeten voorkomen?

Toen ik me op Bali niet lekker begon te voelen, dacht ik eerst aan corona. Maar dat had ik een paar maanden eerder al gehad en dat voelde toch anders. Ik bleef maar koorts houden, had verschrikkelijke spierpijn en na een paar dagen begon zich een rode, jeukende uitslag over mijn lichaam te verspreiden. Een rondje Google leerde me dat ik waarschijnlijk dengue had. Een bloedtest bewees dat die theorie klopte. Dengue op reis: wat was mijn ervaring en hoe kun je voorkomen dat je gestoken wordt door een dengue-mug?

Als je je reisvaccinaties gaat halen, krijg je altijd informatie mee over andere gezondheidsrisico’s in de tropen. Daar hoort ook altijd een waarschuwing voor dengue (knokkelkoorts) bij. Terecht, want dengue komt heel vaak voor en het aantal besmettingen groeit sterk. Jaarlijks worden er zo’n 90 miljoen mensen ziek van dengue, waarvan een half miljoen ernstig. De ziekte wordt overgebracht door muggen en komt vooral voor in Afrika, Zuidoost-Azië, Centraal- en Zuid-Amerika en het Caribisch gebied. Bovendien wordt de dengue-mug ook steeds vaker in Europa gesignaleerd.

Vaccin tegen dengue

Sinds april 2023 is er in Nederland een vaccin tegen dengue beschikbaar, maar dat is vooral geschikt voor mensen die minimaal een jaar geleden al een keer dengue hebben gehad. Je hebt twee prikken nodig en die zijn duur: samen zo’n 250 euro. Ik was in eerste instantie van plan om die prikken te nemen en heb daarom advies ingewonnen bij een arts. Zij raadde mij toch af om de vaccinaties te laten zetten. Blijkbaar kunnen de bijwerkingen zo fors zijn, dat je je af moet vragen of dat de moeite waard is. Zelf stel ik deze vaccinatie daarom nog even uit, maar laat je vooral persoonlijk informeren als je twijfelt. Inzichten veranderen en ieders situatie is weer anders.

Wanneer zijn met dengue besmette muggen actief?

Voor onze reis naar Sumatra en Bali kregen we de vaste dengue-waarschuwingen mee. We kochten dus flink wat muggenspray met DEET in en namen ons voor om daar goed mee te smeren. Ook overdag, want muggen met dengue steken vooral ’s ochtends en in de namiddag. Eenmaal op Sumatra bleek al snel dat smeren echt noodzakelijk was. Het stikte van de muggen. Zoals altijd was ik weer het grootste slachtoffer en bleef Ward buiten schot. Het maakte ook niet uit hoeveel ik smeerde: ik zat algauw onder de muggenbulten.

Dengue op reis: extreme spierpijn

Na drie weken Sumatra vlogen we door naar Bali. De eerste dag was er nog niets aan de hand, maar tijdens onze trekking door de rijstvelden van Sidemen voelde ik me niet lekker worden. ’s Middags trok het even weg, maar ’s avonds was er geen houden meer aan. Koorts, rillen, geen eetlust, hoofdpijn: duidelijk ziek. Ik heb het geluk dat ik eigenlijk nooit ziek word en als het eens voorkomt ben ik zo weer beter. Maar de volgende dag ging het juist slechter en de koorts bleef maar aanhouden. Ik kreeg ook extreme spierpijn, vooral in mijn kuiten. Het deed me denken aan de spierpijn die ik had na de beklimming van de Rinjani-vulkaan: ik kon niet eens normaal opstaan of mijn benen strekken.

Dengue op reis: uitslag en jeuk

De rest van onze week op Bali kon ik niet zoveel meer. Ik sleepte me af en toe nog tegen beter weten in naar een tempel of andere bezienswaardigheid, maar daarna viel ik meteen weer koortsig in slaap. Een negatieve test sloot corona uit, voor malaria was de koorts niet heftig genoeg en na een paar dagen kreeg ik overal uitslag. Een rode, warme uitslag waardoor het leek alsof ik flink zonverbrand was. En ik kreeg jeuk, verschrikkelijke jeuk. Dat is typisch voor dengue, dus toen was het wel duidelijk. Neem daarbij nog branderige handen en voeten, pijnlijke ogen, koorts die elke dag terugkwam en de neiging tot overgeven als ik eten rook en ik was er wel klaar voor om naar huis te gaan. Ward had overigens nergens last van, dus ik heb echt pech gehad.

Dengue behandeling: wat is er mogelijk?

Thuis liet ik een bloedtest doen en daaruit bleek dat ik inderdaad dengue had. Het duurde nog een week voordat ik helemaal beter was, maar toen waren alle symptomen ook van het ene op het andere moment verdwenen. Al met al ben ik heel goed door de dengue heen gekomen, op die ellendige jeuk na. Ik ga weer bijna krabben als ik eraan denk! Dat had makkelijk anders kunnen zijn, want online kom je allerlei horrorverhalen tegen. Dengue is wat dat betreft een beetje zoals corona: sommige mensen hebben helemaal geen symptomen, maar er gaan ook mensen dood aan, in het geval van dengue als de infectie tot hemorragische koorts leidt. Het is altijd afwachten hoe dengue verloopt en artsen kunnen maar weinig doen om het te behandelen. Heb je een lichte vorm, zoals ik, dan kun je wel de standaard medicijnen nemen om koorts en pijn te verminderen. Let op: neem paracetamol en geen bloedverdunnende medicatie als ibuprofen.

Verloop bij tweede keer dengue

Het vervelende van dengue is helaas dat een tweede besmetting ernstiger kan verlopen. Er zijn vier typen denguevirus. Heb je dengue gehad, dan ben je levenslang beschermd tegen dat specifieke type dengue. Maar krijg je daarna één van de andere drie typen, dan kun je erger ziek worden. Het hoeft niet, dus geen paniek, maar ik moet nu wel extra opletten. Heb je een keer dengue gehad en krijg je later opnieuw symptomen, dan is het belangrijk om je snel bij een dokter te melden. Wees alert, want de eerste symptomen van dengue lijken het meeste op griep. Wacht niet te lang als je klachten krijgt.

Tips: dengue op reis voorkomen

De vraag is nu natuurlijk: hoe kun je muggenbeten voorkomen op reis? Muggen helemaal ontwijken lukt niet, maar je kunt wel maatregelen nemen:

• Draag overdag en ’s avonds kleding met lange mouwen en een lange broek. Ben je echt in risicogebied, dan kun je zelfs muggenwerende kleding kiezen.
• Kies voor losse (maar niet te dunne) kleding in lichte kleuren. Muggen komen sneller op donkere kleding af en als je kleren strak zitten, kunnen ze er makkelijk doorheen steken.
• Zet een ventilator of airco aan op je hotelkamer.
• Slaap onder een klamboe als die er is. Een losse klamboe meenemen vind ik zelf niet zo zinvol, want je kunt hem meestal nergens fatsoenlijk aan ophangen. In gebieden waar veel muggen zijn, zorgen hotels vaak dat er een klamboe hangt. Soms wel met gaten, dus het is handig om wat ducttape bij je te hebben waarmee je de grootste gaten kunt dichten.
• Doe geen parfum of deo met een sterke geur op.
• Smeer je goed in met anti-muggenspray met DEET, met een zo hoog mogelijk percentage DEET.

Het beste anti-muggenmiddel: welke sprays zijn het beste?

Als het gaat om anti-muggenmiddel met DEET, dan zijn er verschillende opties. Je kunt kiezen voor een spray, een lotion, een roll-on stick, olie of een crème. Zelf ben ik wel te spreken over crème, omdat ik daar voor mijn gevoel zorgvuldiger mee kan smeren dan met een spray. Deze anti-muggenmiddelen komen goed uit de testen:

• Mouskito Tropical Spray50% DEET 
• Care Plus anti-insect met 40% DEET
• Azaron Muggenspray met 50% DEET
• Jungle Formula met 50% DEET
• Travelsafe DEET met 50% DEET

Ik neem op volgende reizen maar een voorraadje van allerlei merken mee. Eens kijken waar die muggen het slechtste tegen kunnen!

Meer praktische reistips lezen?

• Dit zijn ze: mijn 10 ultieme reistips
• Reisverzekering wereldreis: waar moet je op letten?
• Hoe bepaal je de route van je wereldreis?

*Deze blog bevat affiliatelinks. Hier lees je er meer over.