Ga je op safari in Afrika, dan wil je waarschijnlijk graag met goede foto’s van alle gespotte dieren thuiskomen. Wildlife fotografie is alleen best lastig, want wilde dieren laten zich natuurlijk niet sturen. Dat betekent dat je je goed moet voorbereiden. Met deze handige tips voor fotograferen op safari zorg je dat je er klaar voor bent zodra de olifanten, leeuwen, luipaarden en giraffen tevoorschijn komen. Met topfoto’s van de dieren als resultaat!
1. Investeer in een telelens of huur er eentje
Op safari in Tanzania had ik als telelens mijn Sony 70-200mm bij me. Dat is een supergoede lens en ik hoopte dat ik met 200mm wel een eind zou komen. Dat was helaas niet altijd zo. Voor olifanten en andere grote dieren is 200mm genoeg, maar daarna wordt het lastig om close-ups te maken. Ik moest dus veel croppen in Lightroom en dat resulteerde vaak in te onscherpe foto’s. Toch jammer van mijn foto van twee luipaardwelpjes met hun moeder!
Telelens huren of kopen?
Voor Namibië kocht ik daarom de 100-400mm van Sigma. Een prima lens, betaalbaar in vergelijking met Sony-lenzen en met genoeg zoom om zelfs vogels te fotograferen. Helaas is deze lens niet zo lichtsterk (idealiter wil je f4 of lager hebben, voor een zo onscherp mogelijke achtergrond), maar lichtsterke telelenzen zijn ontzettend duur. De Sigma was een heel goed compromis. Wil je geen nieuwe lens aanschaffen, dan kun je er ook voor kiezen om een telelens te huren. En soms zijn er tweedehands natuurlijk ook prima deals te vinden. In dit artikel lees je welke camera en lenzen ik verder gebruik.
2. Zorg dat je je camera kent
Bij wildlife fotografie is het belangrijk om snel te reageren, want het dier kan binnen een paar seconden weer verdwenen zijn. Zorg daarom dat je je camera goed kent en meteen kunt gaan fotograferen, zonder dat je eerst naar de instellingen en dergelijke moet kijken. Het kan handig zijn om vooraf te oefenen in een dierentuin, zodat je verschillende instellingen kunt testen.
3. Tips wildlife fotografie: voorkom onscherpe foto’s
De kans op onscherpe foto’s is groot als je op safari gaat. Dat heeft verschillende redenen. Zo is het lastig om de camera stil te houden als je in een jeep over een hobbelige weg rijdt. Bovendien is een telelens zwaar, wat het ook lastig maakt om hem stil te houden. De dieren bewegen vaak ook nog eens snel en ze zitten vaak in bomen of tussen het gras. Het is makkelijk om dan verkeerd te focussen en wel de tak, maar niet het dier scherp in beeld te brengen. Tot slot zijn de lichtomstandigheden vaak lastig, omdat safari’s bij zonsopkomst en voor zonsondergang starten.
De oplossingen:
- Gebruik een korte sluitertijd, zodat beweging zoveel mogelijk bevriest.
- Zet de ISO hoog. Ik fotografeerde in Etosha National Park onderstaande leeuw met 12.800 ISO en de foto was daardoor scherp, terwijl de leeuw toch snel langs de jeep liep. De camera’s van tegenwoordig kunnen een hoge ISO makkelijk aan en eventuele ruis verwijder je makkelijk in Lightoom.
- Zorg dat je het autofocussysteem van je camera kent. Ik gebruik op safari meestal één focuspunt (spot), zodat ik heel gericht kan focussen. Soms kan handmatig focussen ook de oplossing zijn, maar dan moet het dier wel braaf op één plek blijven zitten. Wil je een bewegend dier volgen, gebruik dan juist de continue focus, zodat je het dier steeds scherp in beeld hebt.
- Ik zie vaak dat fotografen een beanbag of zandzak meenemen als alternatief voor een statief. Je legt de zak op de rand van de autodeur en steunt daar je lens op. Dat werkt goed voor de stabilisatie, maar zelf heb ik dat nog nooit gebruikt.
4. Stel je camera in op diafragmavoorkeuze
Handmatig fotograferen is nergens voor nodig, maar helemaal automatisch fotograferen zorgt ook niet altijd voor de beste resultaten. Bij dierenfotografie vind ik het mooi als de achtergrond zo onscherp mogelijk is. Daarom stel ik mijn camera altijd in op diafragmavoorkeuze en kies een zo laag mogelijk f-getal.
5. Creëer de juiste omstandigheden en heb geduld
Dieren heb je niet in de hand, maar je kunt wel proberen om de omstandigheden optimaal te maken. Dat betekent onder andere dat je op de juiste tijden op pad moet zijn: net voor zonsopkomst en rond zonsondergang, als de dieren het meest actief zijn. Bij georganiseerde safari’s in Afrika hoef je je daar niet druk over te maken, want de game drives vinden altijd op de juiste tijden plaats.
Wildlife fotografie: privé-safari boeken
Verder kan het een aanrader zijn om een privé-safari te boeken. Dan ben je niet afhankelijk van de wensen en het geduld (of gebrek daaraan) van je medereizigers en kun je zo lang bij een dier blijven als je wilt. Bespreek eventueel ook met je gids je wensen. Ook een gids heeft de dieren niet aan een touwtje, maar hij kan wel rekening houden met wat je graag wilt zien. Onze fantastische gids Micah in Chobe National Park wist van mijn voorliefde voor baby-olifantjes en hij zorgde altijd dat we op de perfecte plek stonden om de jonkies te fotograferen. Nu hadden we het geluk dat Micah een heel goed oog voor fotografie had, dus daar moet je het een beetje mee treffen.
Dieren fotograferen: wees geduldig
Bij wildlife fotografie op safari loont het vaak de moeite om geduldig te zijn. Een waterpoel zonder dieren kan van het ene op het andere moment omringd zijn door olifanten en giraffen. Een luipaard die zich schuilhoudt, moet op een gegeven moment toch tevoorschijn komen. Kortom: wachten kan nodig zijn om de beste foto’s te maken.
6. Denk goed na over je compositie
Het is makkelijk om snel een dier op de foto te zetten wat voor je neus opdoemt. Maar de foto wordt een stuk beter als je even nadenkt over je compositie. De rule of thirds komt daarbij altijd goed van pas: verdeel je foto in negen vlakken en zet je onderwerp op één van de snijpunten. In dit artikel lees je er meer over. Probeer ook creatief te zijn in je compositie. Je hoeft bijvoorbeeld niet altijd het hele dier op de foto te zetten, een detail kan ook heel goed werken.
7. Kijk goed naar je voorgrond en achtergrond en houd het simpel
Een foto van dieren in het wild wordt al snel rommelig, omdat er zoveel afleiding is. Losse takken, struiken, hoog gras, andere dieren, safari-jeeps. Probeer niet te veel op de foto te zetten en kies een duidelijk onderwerp. Je hoeft bijvoorbeeld niet altijd een hele kudde zebra’s te fotograferen, je kunt er ook een paar uitlichten en op zoek gaan naar patronen. Kijk ook goed naar de achtergrond: steekt er toevallig geen tak achter het hoofd van een zebra uit? Een voorgrond van hoog gras kun je juist in je voordeel gebruiken. Zorg dat het dier scherp is en de voorgrond onscherp. Dat creëert diepte in je foto.
8. Dieren fotograferen: bepaal welk verhaal je wilt vertellen
Je kunt natuurlijk gewoon een foto van een olifant maken. Maar je kunt er ook voor kiezen om een verhaal te vertellen. Laat bijvoorbeeld zien hoe de olifanten hun kleintjes beschermen. Of fotografeer ruziënde leeuwen, ofeen kingfisher die worstelt met een net gevangen visje. En als je veel geluk hebt: breng een jagende leeuw in beeld die haar prooi besluipt. Het dierenrijk zit vol verhalen en die voegen echt iets toe aan je foto.
9. Houd oog voor details én voor de omgeving
Het is leuk om close-ups te maken van dieren en patronen in de natuur of het dier te zoeken. Maar de omgeving in Afrika is vaak ook prachtig, zeker bij zonsondergang en zonsoplomst. Maak daarom ook foto’s van landschappen en van de dieren in hun omgeving. Soms werkt het goed om ook de safari-jeeps met enthousiaste safarigangers in beeld te brengen en zo het verhaal van een safari-ervaring te vertellen.
10. Ga op zoek naar een natuurlijk kader
Een foto krijgt meer diepte als je zorgt voor een natuurlijk kader. Denk aan een impala tussen de struiken, of een olifantje tussen de poten van zijn moeder.
11. Ken de basisfuncties van Lightroom of Photoshop
Het licht kan op safari lastig zijn, zodat je foto’s makkelijk wat te donker of juist overbelicht raken. Er kunnen afleidende elementen in de foto zitten, te weinig contrast of je wilt wat meer inzoomen op een dier. Gelukkig is er Lightroom (of Photoshop, maar Lightroom is makkelijker) om de foto te redden. Ik schiet al mijn foto’s in RAW, zodat alle data in de foto behouden blijven. Met de basisfuncties in Lightroom kom je een heel eind en je hebt de basisbewerking zo onder de knie. Bovendien kun je niets fout doen, want je kunt met één klik altijd terug naar je originele bestand. Zo haal je alles uit je wildlife-foto’s!
Meer lezen over reisfotografie?
- Tips om meer te leren over reisfotografie
- Mensen fotograferen op reis: hoe doe je dat?
- Fotograferen op reis: tips voor straatfotografie in Italië
*Dit artikel bevat affiliatelinks. Hier lees je er meer over.
