Doen in Bukit Lawang op Sumatra: orang-oetans spotten, jungle trekking en fietsen

Wil je graag orang-oetans zien, dan is Bukit Lawang op het Indonesische eiland Sumatra daarvoor één van de beste plekken ter wereld. Bukit Lawang stond dan ook hoog op onze verlanglijst toen we onze Sumatra-reis planden. We verbleven twee volle dagen in het dorp, zodat we genoeg tijd hadden voor een jungle trekking, de orang-oetans en een fietstocht over het platteland. Een goede keuze, want onze dagen in Bukit Lawang waren de hoogtepunten van onze trip.

Zodra ik de auto uitstapte in Bukit Lawang werd ik overvallen door de hitte. Waar het in de grote stad Medan nog best te doen was met de warmte, was het in het regenwoud snikheet en vochtig. Zweten dus! Bukit Lawang ligt aan de rand van het enorme Gunung Leuser National Park in Noord-Sumatra. In dit park leven talloze wilde dieren, van orang-oetans tot tijgers en van Thomas Leaf-apen tot driehonderd vogelsoorten. Die tijgers zijn overigens bijna onmogelijk om te zien: ze leven hoog in de bergen, in ondoordringbare jungle.

Semi-wilde orang-oetans in Bukit Lawang

Wél makkelijk te spotten zijn de orang-oetans. In Bukit Lawang bestond jarenlang een rehabilitatiecentrum waar orang-oetans opgevangen werden, met als doel om ze weer uit te zetten in de jungle. In 2002 ging het centrum dicht, maar een voederplatform bleef bestaan. Twee keer per dag werden de dieren hier gevoerd door gidsen. In 2015 ging dit platform ook dicht en inmiddels leven alle orang-oetans weer in de natuur. Dat betekent wel dat veel orang-oetans die in de jungle rond Bukit Lawang leven, semi-wild zijn. Ze zijn aan mensen gewend en komen dan ook relatief dichtbij. Wilde orang-oetans zijn een stuk schuwer. Wil je wilde orang-oetans zien, trek dan dieper de jungle in, bijvoorbeeld tijdens een meerdaagse trek vanuit Bukit Lawang of het meer afgelegen Ketambe.

In dit artikel lees je alles over de route van onze rondreis van drie weken door Sumatra

Jungle trekking Bukit Lawang

Wij kozen voor een jungle trekking in Bukit Lawang van een halve dag. We zijn geen grote fans van wandelen in de jungle en hadden geen zin om een primitieve nacht in het regenwoud door te brengen. Wil je daar meer over lezen, kijk dan op de blog van collega-blogger Sigrid. Voor ons bleek de trekking van een halve dag perfect. We gingen op pad met onze gids Aris, die ons over modderige, steile paadjes en langs rubberbomen leidde. Onze eerste orang-oetan zagen we al na twintig minuten door de bomen slingeren, prachtig om te zien!

Orang-oetans Sumatra: hoogtepunt van je reis

Vervolgens trokken we verder de jungle in, waar we regelmatig stopten om andere apensoorten te spotten, zoals de Thomas Leaf-apen met hun stoere kuiven. Aris besloot vervolgens een steile heuvel op te klimmen om te kijken of hij meer orang-oetans kon vinden. Wij moesten maar even aan de voet van de heuvel wachten. En als er opeens een orang-oetan op ons af zou komen, dan moesten we ook de heuvel maar opgaan. Ehhh…sta je dan, midden in de jungle vol verdacht geritsel. Gelukkig kwam er geen enkel dier voorbij, maar spotte Aris wel een orang-oetan met haar baby. Snel die heuvel op dus! De moeder en baby waren fantastisch en bleven lang rustig zitten. Zo schattig, zo’n orang-oetan-baby met dat woeste oranje haar.

Toen de dieren genoeg van ons hadden en weer hoog in de bomen verdwenen, liepen we terug langs een grote groep makaken en stuitten we op onze vierde orang-oetan, die uiterst verveeld in een boom hing. Perfect in het zicht! Op de weg terug zagen we ook nog een orang-oetan in haar nest en dat bracht de score op vijf. Niet verkeerd voor een ochtendje wandelen.

De beste reistijd voor een jungle trekking in Bukit Lawang

De beste reistijd voor een jungle trekking in Bukit Lawang zijn de droge maanden van juni tot en met augustus. Wij waren er in september, het begin van het regenseizoen. Overdag hadden we prima weer, maar aan het eind van de middag begon het keihard te regenen en dat ging soms de hele nacht door. Ik heb het zelden zo hard en lang zien regenen en onweren. Het nadeel van reizen in het regenseizoen is dat de paden in de jungle erg modderig kunnen worden en er kunnen dan ook bloedzuigers zitten. Wij hadden daar geen last van, maar als het langer regent kan dat anders zijn.

Jungle trekking in Bukit Lawang boeken

Zonder een gids en permit mag je het Gunung Leuser National Park niet in. Dat wil je ook niet, want je hebt geen idee waar je naartoe moet. Wij organiseerden onze Sumatra-reis via Better Places en een jungle trekking in Bukit Lawang was inbegrepen. Heb je nog niets geregeld, dan kun je ter plekke een gids inhuren. Dat kan bijvoorbeeld bij je hotel of guesthouse. Bij ons hotel, de Bukit Lawang Ecolodge, kun je trekkings van drie uur tot vijf dagen boeken. Kies je voor een meerdaagse trekking, houd er dan rekening mee dat de tocht best pittig kan zijn. Je loopt over steile, gladde paden, het is erg warm en soms loop je wel zes uur. Je hoeft overigens de laatste dag niet per se terug te lopen naar Bukit Lawang: je kunt ook in een tube, een rubberen band, de rivier afzakken.

Meenemen tijdens een jungletrekking in Bukit Lawang

• Goede schoenen die wel wat modder kunnen hebben. Wandelschoenen zijn erg fijn in de jungle, want je glibbert over de paden, zeker als het net geregend heeft.
  
• Een wandelstok kan handig zijn tijdens het lopen.
  
• Een regenjas, want het blijft regenwoud en de kans op een flinke bui is altijd aanwezig.
  
• Meer handige reisproducten vind je op mijn pagina met favorieten.
• Genoeg water, bijvoorbeeld in een waterfles met filter.
• Kies je ervoor om niet terug te wandelen naar Bukit Lawang, maar te tuben op de rivier? Dan kan een drybag goed van pas komen.
• Draag kleding in enigszins neutrale kleuren, zodat je de dieren niet afschrikt.

Aanrader: fietsen in Bukit Lawang

De orang-oetans en de jungle trekkings zijn de belangrijkste redenen om naar Bukit Lawang te gaan, maar de omgeving heeft meer te bieden. Wij gingen een dagje mountainbiken over het platteland en dat was één van de leukste dingen die we op Sumatra gedaan hebben. Zodra we Bukit Lawang uitfietsten, kwamen we in een andere wereld terecht. Langs een kanaal liggen kleine dorpen met inwoners die je hartelijk begroeten (‘hello mister!’) en vrolijk zwaaien. In het kanaal doen vrouwen de was, spelen de kinderen en wassen mensen ook zichzelf. Aan de waterkant is het knalgroen, dankzij de hoge palmbomen, uitwaaierende bananenbomen en talloze andere bomen- en plantensoorten. Onze gids Aris stopte regelmatig om bijzondere producten te laten zien, zoals papaya, cacao en mangosteen.

Fietsen door de rijstvelden

Eenmaal de dorpjes uit fiets je over smalle, modderige paadjes met aan beide kanten rijstvelden. Ik vond het nog best pittig, aangezien ik geen mountainbike-ervaring heb, maar gaaf was het wel. In de verte zagen we de bergen en vulkanen van Sumatra opdoemen en in het veld naast ons werd jonge rijst geplant. Talloze kleine vogeltjes vlogen de rijstvelden uit, weggejaagd door een vrouw met een lange stok. Na een flinke tocht maakten we een stop bij een huis, waar de hartelijke gastvrouw ons liet zien hoe ze palmsuiker maakt.

Rubbermarkt bezoeken op Sumatra

Rubber is een belangrijk exportproduct op Sumatra en rond Bukit Lawang zie je veel rubberbomen staan. Het rubber wordt onder andere verhandeld op markten en tijdens onze fietstocht bezochten we er eentje. Het was een drukte van belang, met enorme pakketten samengeperst rubber die werden aangevoerd op fietsen, brommers en aanhangwagentjes. Er werd druk gehandeld, maar de mannen hadden het niet te druk om ons alles te vertellen over hun werk. Dat vond ik het meest bijzondere van onze Sumatra-reis: we werden overal met open armen ontvangen.

Door naar de zondagmarkt en eten bij de gids thuis

Onze gids Aris stelde voor om door te fietsen naar een markt, die alleen op zondag gehouden wordt. Dat was twintig minuten fietsen en de markt bleek erg de moeite waard. Manden vol met verse groenten, fruit en kruiden, een afdeling met vers vlees en verse vis: alles wat je je voorstelt bij een drukke Aziatische markt. Na dit bezoekje fietsten we terug naar het dorp van Aris, aan het kanaal waar we onze fietstocht begonnen. Zijn vrouw had een fantastische maaltijd voor ons bereid, met een groot aantal verschillende Indonesische gerechten. Sajoerboontjes, tempeh in sambal, groenten, kip: de beste maaltijd die we in drie weken Sumatra gegeten hebben. Fietsen in Bukit Lawang is echt een aanrader en nog totaal niet toeristisch. De fietstocht is te boeken via de Bukit Lawang Ecolodge.

Een middagje tuben op de rivier

Ons hotel lag aan de rand van Bukit Lawang en we konden een stukje van het dorp aan de overkant zien liggen. We besloten er even te gaan kijken, zonder verwachtingen. Bukit Lawang leek ons een slaperig dorpje waar weinig gebeurt. Dat is doordeweeks waarschijnlijk ook zo, maar op zondagmiddag was het één groot feest langs de rivier. We hadden al wel wat mensen in rubberbanden de rivier af zien zakken, maar het epicentrum van het tubing-festijn bleek een heel stuk van ons hotel af te liggen.

Vrolijke lokale toeristen

We wisten echt even niet wat we zagen. Enorme hangbruggen overspanden de rivier en aan beide kanten hadden honderden lokale toeristen hun kamp opgeslagen. In de rivier dobberden talloze mensen (vaak hard gillend, omdat de rivier best snel stroomt) en in de winkeltjes langs het water werd druk geshopt. Bukit Lawang heeft vooral rijen en rijen winkels met dezelfde kleding, maar dat mocht de pret niet drukken. Je vindt hier ook volop cafés en restaurantjes en het dorp is versierd met mooie street art. Prima plek om een middag door te brengen. En natuurlijk kun je ook zelf langs de rivier een tube huren en je in het feestgedruis storten.

Slapen in Bukit Lawang Ecolodge

Wij sliepen in de Bukit Lawang Ecolodge en dat was geweldig. Het hotel ligt aan de overkant van de rivier, verborgen in de jungle. De kamers hebben een balkon met uitzicht over het water en in het van bamboe gebouwde restaurant eet je heerlijke Indonesische gerechten. In de bomen rond het hotel spelen regelmatig brutale apen, die ondertussen scherp in de gaten houden of er ergens eten te scoren is. Houd je etenswaren dus veilig binnen.

Belangrijke tip: wat je ook doet, slaap niet op zaterdag in Bukit Lawang!

Wij waren in het weekend in Bukit Lawang. Op zondag is dat leuk, want dan zie je hoe lokale toeristen genieten van de rivier en het tuben. Zaterdagmiddag is dat al minder leuk, want dan begint de muziek al vroeg over de rivier te schallen. Zaterdagavond is het de hel. Indonesiërs zijn dol op karaoke (had ik nooit eerder gemerkt, maar op Sumatra was het overal) en vanaf alle kanten gaat de muziek kei- en keihard aan, begeleid door afgrijselijk vals gezang van Indonesische party people die zich graag uitleven in het weekend. Aangezien onze hotelkamer geen dichte ramen had (alleen luiken), leek het wel alsof er twaalf karaokemachines bij ons in de kamer stonden. Dit feest duurde tot half vijf ’s ochtends en ik kan er nog steeds niet bij dat dit gewoon kan in Bukit Lawang, een dorp dat bekendstaat om de natuur en de jungle. De rest van de avonden was het wel gewoon rustig.

Hoe kom je in Bukit Lawang?

Wij boekten een individuele rondreis Sumatra bij Better Places en we reisden met een auto en chauffeur. Dat vind ik altijd heel relaxed: je hoeft ter plekke niets meer te regelen en een auto is een stuk comfortabeler dan lokale bussen. Regel je je reis juist wel liever op de bestemming zelf? Dan kun je in Medan (waar je waarschijnlijk aankomt) een privé-taxi boeken, die je in drie uur naar Bukit Lawang brengt. Je kunt ook een bus pakken op Pinang Baris Bus Station in Medan. Dat is veruit de goedkoopste optie.

Fotografietip voor Bukit Lawang

Ga je op jungle trekking in Bukit Lawang, dan is een telelens natuurlijk een aanrader. Ik heb zelf een 70-200 mm-lens, wat voor kleinere dieren eigenlijk net niet lang genoeg is. Voor de orang-oetans was 200 mm wel voldoende. Let tijdens het fotograferen goed op je sluitertijd. Het is relatief donker in de jungle, wat de kans op onscherpe foto’s vergroot als je uit de hand fotografeert. Het flink hoog zetten van je ISO kan uitkomst bieden.

Meer lezen over Indonesië?

• Reisroute Flores, Indonesië: route en tips voor elf dagen
• 15x lekker eten in Ubud, Bali
• Waarom ik Nusa Penida bij Bali een tegenvaller vond

*Dit artikel bevat affiliatelinks. Hier lees je er meer over.