Grote trek Tanzania: rivieroversteek van duizend gnoes

Ze staan dicht bij elkaar aan de rand van de afgrond. Onder hen ligt de Mara-rivier, op de grens van Tanzania en Kenia. De gnoes wachten, met honderden tegelijk. Ze wachten op een veilig moment om samen over te steken, als de krokodillen even niet opletten. Soms wachten ze dagenlang, maar wij hebben slechts een paar uur bij de rivier. De kans dat wij de oversteek zien en zo een stukje van de grote trek in Tanzania meemaken is dan ook heel klein.

We hebben al twee prachtige dagen doorgebracht in de Serengeti en op de derde dag trekken we verder naar het noorden. Hier ligt de Mara-rivier, tussen de Serengeti in Tanzania en het Maasai Mara National Park in Kenia. Elk jaar maken ruim een miljoen gnoes (wildebeesten) en zebra’s de grote trek tussen beide parken, op zoek naar water en eten. Dit is de Great Migration, één van de beroemdste natuurfenomenen ter wereld. Het hoogtepunt van de trek vindt meestal plaats in juli en augustus, maar precies is het nooit te voorspellen. Het hangt allemaal af van het weer en de droogte. Wij zijn in september in Tanzania en de kans is groot dat de dieren al in Kenia zijn. Maar dit jaar was het extreem droog in Kenia en volgens onze gids Jackson zijn veel dieren al op de weg terug naar het nattere Tanzania.

Meer lezen over de hoogtepunten van Tanzania? 

Dagen wachten op de oversteek

We rijden dwars door de Serengeti naar het noorden en het landschap verandert continu. Onderweg zien we regelmatig groepen van honderden zebra’s en wildebeesten, die in lange rijen richting het water trekken. We passeren dode dieren, die door tientallen gieren tegelijk worden opgeruimd. Dan komen we aan bij de Mara River. En daar staan ze, in de verte: een groep van zo’n duizend gnoes. Ze staan doodstil aan de rand van de rivier, op een hoge, stoffige afgrond. Ze moeten meters naar beneden springen om het water te bereiken. “Gaan ze zo oversteken?” , vraag ik opgewonden aan Jackson. “Ze staan er klaar voor, toch?” Maar Jackson schudt zijn hoofd. “Dit kan nog dagen duren”, zegt hij. “Er is helemaal niets van te zeggen.”

Kudde wandelt weg

Jackson parkeert onze Landcruiser op grote afstand van de dieren, want als ze de auto in het oog krijgen steken ze zeker niet over. En dan begint het wachten. Af en toe springt er eens een gnoe naar beneden, waarbij grote stofwolken opvliegen. Soms komen er een paar bij, om daarna weer met z’n allen omhoog te wandelen. Soms wandelt de hele kudde opeens een andere kant op (“Nee! Blijf hier!”) en dan komen ze weer terug, om met z’n allen over de rand te gaan turen. Ik weet zeker dat we de oversteek niet gaan zien, want we hebben maar een paar uurtjes voordat we terug moeten naar onze lodge. De meeste mensen blijven dagen bij de rivier, in de hoop iets te zien van de grote trek.

Stampende hoeven en paniekerige gnoes

Inmiddels is er een andere Landcruiser naast ons komen staan en de gidsen overleggen met elkaar. Aan de overkant springen opeens steeds meer gnoes naar beneden. En dan komt langzaam de hele kudde in beweging en gaat als een rollende massa richting het water. Jackson schreeuwt: “Now!”, start de auto en trapt het gaspedaal diep in. Samen met de andere Landcruiser racen we naar de rivierrand, waar grote stofwolken opwaaien en we tientallen gnoes de rivier in zien storten. Jackson is nog niet tevreden over onze plek en slalomt langs de rivier, totdat we met onze neus op de oversteek staan. Er is geen stoppen meer aan voor de gnoes: de oversteek is ingezet. En dat beeld vergeet ik nooit meer. Aan de overkant springen de gnoes paniekerig naar beneden, bijna onzichtbaar door het opwaaide zand en het stof. Ze worstelen zich door het water heen, zo snel mogelijk. We horen alleen het gestamp van hun hoeven, het opspattende water en het gesnuif van de dieren. Vlak voor onze auto springen ze de kant op, naar de open velden van de Serengeti. Het is een ongelofelijk gezicht.

De grote trek Tanzania: paniek

De laatste gnoes doen het rustig aan: er zijn geen krokodillen in de buurt en de hele groep bereikt veilig de overkant. Op eentje na: een jonge gnoe ligt bewegingloos op de rotsen. Zijn familie heeft hem in alle paniek vertrappeld. Jackson rijdt langzaam de vlakte op en binnen een paar minuten zijn we omringd door honderden gnoes. In lange rijden sjokken ze de eindeloze Serengeti op, op zoek naar vers gras en fris water. Home sweet home.

Grote trek Tanzania is een indrukwekkend spektakel

Ik kan nog altijd bijna niet geloven dat we een stukje van de grote trek in Tanzania hebben meegemaakt, na slechts een uurtje wachten. Het was één van de meest bijzondere, indrukwekkendste dingen die ik ooit heb gezien. Wat een geluk! Wil je ook een rondreis Tanzania maken? Dan helpt dit artikel je op weg.

Meer lezen over Tanzania?

• Reis Tanzania: onze route en praktische tips
• Glamping in de Serengeti: luxe slapen tussen de leeuwen
• Maasai Lodge: kennismaken met trotse Maasai in Tanzania