Per trein van Turkije naar Iran – inclusief zes uur vertraging

Om negen uur ’s avonds stappen we bepakt en bezakt het treinstation van Van binnen. Eindelijk is het zover: we nemen de nachttrein van Turkije naar Iran. Het is één van de makkelijkste manieren om de grens over te steken en ik ben dol op treinreizen. We installeren ons tussen de enthousiast glimlachende Iraniërs en wachten. Want dat de trein klokslag 21.54 uur vertrekt, zoals onze kaartjes vermelden, dat geloven we niet.

Tussen Istanbul en Teheran rijdt de wekelijkse Trans-Asia Express, die er een dag of drie over doet, inclusief oversteek per ferry over het meer van Van. Dat maakt het moeilijk om op tijd te rijden, dus de aangegeven vertrektijd nemen we alvast met een korreltje zout. Het station van Van heeft een betonnen ruimte met ongemakkelijke, harde bankjes en gezellige tl-verlichting. Gelukkig is er wel verse thee, geschonken door de dubbelganger van Carson uit Downton Abbey. Ook zijn er volop Iraniërs aanwezig, die meteen willen weten waar we vandaan komen en wat we in Iran gaan doen. Zelf gaan ze na familiebezoek in Turkije weer naar huis. Veel vrouwen dragen nog geen hoofddoek en hebben strakke, moderne kleding aan. Alvast een voorproefje van de moderne kant van Iran die we leren kennen.

Geen trein in zicht

Ondanks de prima sfeer duurt het wachten lang. Na een uur is er nog geen trein in zicht. Na twee uur wordt het behoorlijk koud en beginnen we ons af te vragen of we Iran die dag nog wel gaan zien. Na drie uur (het is inmiddels 1 uur ’s nachts) horen we in de verte het aanzwellende geluid van een trein. Het zal toch niet? Jazeker! De trein komt eraan! Onze tickets worden gecontroleerd en we krijgen een sticker met onder andere Perzische cijfers op onze kaartjes. Die geven het coupénummer en onze plaatsnummers aan. Op de coupés staat alles alleen in het Farsi. We hebben dus geen idee. Met al onze bagage op onze rug klimmen we de wagon in en openen op goed geluk een coupé. Een moeder en zoon kijken ons enigszins verschrikt aan, maar de zoon pakt meteen onze kaartjes uit onze handen, knikt – we hebben de juiste coupé te pakken – en neemt onze tassen van ons over. We kunnen vertrekken!

Iraanse moeder en zoon

De coupé biedt precies ruimte aan vier personen op vier gebloemde stoelen. Er kunnen twee bovenbedjes uitgeklapt worden, zodat iedereen een slaapplek heeft. Omdat Van dicht bij de grens met Iran ligt, proberen we wakker te blijven tot de eerste stop. We moeten er namelijk allemaal uit voor de grensformaliteiten. Maar eerst maken we kennis met onze reisgenoten, de 23-jarige Boorzoo en zijn moeder, die op familiebezoek zijn geweest in Turkije. Ze zijn blij dat ze weer naar huis gaan, zeker omdat vader al twee weken alleen thuis is. Ik vraag: “Can he cook, or did he not eat at all?” Dat vinden ze hilarisch: “He only eat egg, haha!” En vanaf dat moment zorgen ze voor ons.

Paspoortcontrole

Na drie uur (veel langer dan verwacht) stopt de trein bij de grensovergang. “Take your passport”, zegt Boorzoo en leidt ons en zijn moeder de trein uit. Alle treinpassagiers worden in een ruimte gezet, waar twee slaperige douaniers de computers aanzwengelen. Tijd voor de vertrekstempel uit Turkije! “You from Netherlands?”, vraagt de douanier, als ik aan de beurt ben. “Which football club?” Als ik ‘PSV’ zeg, moet hij lachen. “Aha! I like Sneijder. Galatasaray!” Hartstikke relaxed, zo’n grensovergang om vier uur ’s ochtends!

De Iraanse grens

Het duurt even voordat we weer met z’n allen de trein in mogen en dat onze deur niet opengaat is ook niet handig. Maar uiteindelijk rijden we verder, pijnlijk traag. We weten ook dat de grensovergang met Iran wacht en dat er van slapen weinig komt. Toch sukkelen we allebei weg en ik schrik wakker van de Iraanse douaniers, die onze paspoorten komen ophalen. Boorzoo zegt: “Take all your luggage, this is Iranian border!” Snel pakken we onze spullen bij elkaar, ik doe mijn hoofddoek om en we stappen de trein uit. De Iraanse vlag wappert boven de grenspost, in de wachtruimte hangt een enorm portret van Khomeini en de chaos in de ruimte is compleet. Tientallen mensen slepen met enorme dozen, boodschappentassen vol spullen en koffers waar ze zelf drie keer in passen. Waar al die bagage vandaan komt, ik heb geen idee. Maar feit is dat alles uit de trein moet en dat alles gecontroleerd moet worden voordat we weer terug de trein in mogen.

Controle van bagage

Het is inmiddels zeven uur en we hadden verwacht dat we om half zeven in Tabriz zouden zijn. Helaas, dit gaat even duren. Maar langzaam verdwijnt iedereen weer met zijn bagage richting trein en alleen de toeristen blijven over. Het is erg leuk om elkaars verhalen te horen, want iedereen heeft gave reisplannen. Sommige mensen reizen ook richting China, anderen zijn helemaal overland vanuit Europa naar Iran gekomen. Uiteindelijk zitten alle Iraniërs weer in de trein en krijgen de toeristen hun paspoorten terug. Geen tassencheck voor ons, alleen een vriendelijk ‘welcome to Iran’. Easy!

Zes uur te laat

In de trein wordt het ontbijt geserveerd, wat alleen in Iraans geld betaald kan worden. Fijn, want dat kun je buiten Iran niet krijgen en dat hebben we dus nog niet. Gelukkig grijpt Boorzoo in en hij wisselt onze Turkse lira tegen Iraanse toman. Ondertussen haalt zijn moeder, ‘the master of baking bread’ haar zelfgebakken brood tevoorschijn, dat we per se moeten proeven. Heerlijk! We slapen nog een paar uurtjes, kletsen met de andere treinpassagiers (je kunt geen seconde op de gang staan of er komen Iraniërs vragen waar je vandaan komt) en we kunnen het bijna niet geloven als de trein stopt. “Tabriz, Tabriz, Tabriz!” We zijn officieel in Iran. Het is 1 uur, we zijn zes uur te laat, maar we zijn er. Welcome to Iran!

BewarenBewaren