Een bijzondere dagtrip naar Mostar vanuit Dubrovnik

Tijdens mijn solo rondreis door Kroatië wilde ik ook naar Bosnië en Herzegovina gaan, maar dat zou een paar lange dagen in de bus met zich meebrengen. Daar had ik toen even geen zin in. Ik bleef in Kroatië, maar maakte vanuit Dubrovnik wel een dagtrip naar Mostar in Bosnië en Herzegovina. Dit bijzondere stadje wilde ik erg graag zien en dat bleek helemaal terecht.

Vanuit Dubrovnik kun je makkelijk een dagtrip naar Mostar maken. Ik kies voor een groepstoertje, aangezien ik alleen ben en dat het makkelijkste vind. Zodra we Mostar binnenrijden, worden we meteen met de neus op de feiten gedrukt. Flatgebouwen waar de kogelgaten nog overal zichtbaar zijn herinneren me eraan dat er in de jaren negentig nog een oorlog woedde in Bosnië.

Dagtrip Mostar vanuit Dubrovnik

In Mostar worden we opgewacht door onze gids Torik. Ik heb vaak moeite om mijn aandacht bij de verhalen van gidsen te houden, maar Torik slaagt daar zonder moeite in. Hij marcheert naar het centrum van Mostar, terwijl hij in rap tempo vertelt hoe zijn land in elkaar zit. Geen makkelijke klus, want Bosnië en Herzegovina is extreem verdeeld. De oorlog in voormalig Joegoslavië werd in 1995 beëindigd met de Dayton Akkoorden. Bosnië werd opgedeeld in de Federatie van Bosnië Herzegovina en de Servisch Republiek. In de federatie wonen vooral Bosniakken (moslims) en Kroaten (katholieken). In de Servische Republiek wonen vooral Serven (orthodoxe christenen). Elke grote bevolkingsgroep levert een president en Bosnië en Herzegovina heeft nu dus drie presidenten. Wat ik van Torik begrijp, is dat de drie groepen het nergens over eens zijn en daardoor weinig vooruitgang wordt geboekt in het land.

Dagtrip Mostar: een bijzondere stad

Die verdeeldheid leidt soms ook tot grappige verhalen. Zo staat er een levensgroot standbeeld van acteur Bruce Lee in Mostar. Er moest blijkbaar een standbeeld komen en de drie belangrijkste bevolkingsgroepen konden het niet eens worden over het onderwerp. Uiteindelijk bleek dat ze allemaal Bruce Lee leuk vonden, dus werd hij vereeuwigd. Nu is het standbeeld een symbool van solidariteit in het etnisch verdeelde Mostar. Nog zoiets: de nationale vlag. De partijen konden maar geen keuze maken voor een nieuwe vlag. Na lang steggelen is er een ontwerp gekozen waar niemand aanstoot aan kan nemen, maar iedereen is het er wel over eens dat de vlag verschrikkelijk lelijk is. “You can’t make this stuff up”, besluit onze gids hoofdschuddend. Hoewel ik moet lachen om zijn verhalen, laten ze zien hoe complex de situatie in Bosnië en Herzegovina is.

De brug van Mostar: Stari Most

Inmiddels zijn we aangekomen in het centrum van Mostar. We lopen door smalle straten met oude gebouwen en met minaretten die hoog boven de straten uitsteken. Opeens staan we voor de beroemde brug van Mostar, Stari Most. In 1993 werd deze hoge, steile brug vernietigd tijdens de Bosnische oorlog en na de oorlog werd hij onder leiding van UNESCO weer herbouwd. Gids Torik heeft intussen afscheid van ons genomen en ik ga alleen op pad. En echt: Mostar is een prachtig dorpje. De oude gebouwen, het turquiose water, de moskeeën en het schitterende uitzicht over de omgeving, het is allemaal even mooi. Maar het is ook verschrikkelijk druk en ik moet me steeds door mensenmassa’s heen worstelen. Ik krijg niet echt een gevoel bij Mostar, hoe pittoresk het ook is.

Dagtrip Mostar: War Photo Exhibition

Tot ik een bordje zie met ‘War Photo Exhibition’, vlak voor de brug. Ik loop de trap op en kom terecht in een klein museum met vijftig indrukwekkende foto’s van Mostar tijdens de oorlog in Bosnië. De foto’s vertellen het verhaal van de bewoners van Mostar, die proberen hun leven te leiden in tijden van oorlog. Er is niemand in het museum en ik kan de foto’s in alle rust op me in laten werken. Hier zie ik echt wat de oorlog in Mostar heeft aangericht.

Koffie drinken in een lokaal cafeetje

Onder de indruk verlaat ik het museum en als ik de trap afloop, zie ik een klein cafeetje. De eigenaar wijst meteen dat ik moet gaan zitten, op een bankje met uitzicht over de beroemde brug van Mostar. Hij schenkt een kopje sterke Bosnische koffie voor me in en begint te vertellen. Hij komt oorspronkelijk uit Mostar, maar vertrok in oorlogstijd en woonde twintig jaar in Italië. Nu is hij weer terug in zijn geboorteplaats en runt dit traditionele koffiezaakje uit 1910. Hij is blij om weer terug te zijn, al vindt hij het erg druk geworden in het stadje. “Ik hoop dat toeristen de tijd nemen om Mostar echt te beleven”, zegt hij. “Drink koffie, zie het leven aan je voorbij trekken en blijf als de tourgroepen weggaan.” Dat advies kan ik helaas niet opvolgen, maar dit uurtje koffie drinken zorgde ervoor dat mijn dag in Mostar alsnog speciaal werd. Je hoeft niet naar de andere kant van de wereld te vliegen om een bijzondere reis te maken. En ooit ga ik terug naar Bosnië en Herzegovina om het land écht te leren.

Better Places biedt nu ook reizen in Europa aan

De duurzame reisorganisatie Better Places bood tot nu toe alleen reizen naar verre bestemmingen aan. Sinds 21 mei is er ook een lijstje Europese bestemmingen aan het aanbod toegevoegd: Albanië, Bosnië en Herzegovina, Servië, Kroatië, Moldavië, Kosovo, Roemenië en Montenegro. Het zijn landen die nog niet zo bekend zijn en waar je ook als avontuurlijke reiziger nog volop bijzondere plekken kunt ontdekken. Je stelt je reis helemaal op maat samen met een lokale reisspecialist. Meer weten? Kijk dan op de website van Better Places.

*Deze blog is tot stand gekomen in samenwerking met Better Places.